Η Πέγκυ Λη, μία απο τις πιο αγαπημένες τραγουδίστριες της τζάζ και της πόπ γεννήθηκε στη Βόρεια Ντακότα και το πραγματικό της όνομα ήταν Νόρμα Εγκστρομ. Την καλλιτεχνική της καριέρα την άρχισε σε πολύ νεαρή ηλικία οπότε και την «ανακάλυψε» ο Μπέννυ Γκούντμαν. Στη δεκαετία του 40 ήταν η πιο διάσημη και δημοφιλής τραγουδίστρια στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το 1943 κυκλοφόρησε το “Why don’t you do right,” το οποίο πούλησε πάνω από ένα εκατ. δίσκους, πράγμα που ήταν σπάνιο εκείνη την εποχή. Αργότερα η Πέγκυ Λή συνέθεσε τραγούδια και δάνεισε τη φωνή της σε ένα απο τους ρόλους της κλασικής ταινίας του Ντίσνευ «Η Λαίδη και ο Αλήτης. Ηταν υποψήφια για Οσκαρ για το ρόλο της στη ταινία “Pete Kelly’s Blues” το 1955, ενώ κέρδισε δύο βραβεία Γκράμμυ το 1969 για την επιτυχία της “Is that all there is”.
Oι παραστάσεις της ανα τον κόσμο δίνονταν σε κατάμεστα θέατρα. Ο θρυλος της τζάζ Ντιούκ Ελλινγκτον την αποκαλούσε «η βασίλισσα.» Ομως το τραγούδι που θα θυμίζει για πάντα τη Πέγκυ Λή ειναι το “Fever”, που ήταν ένα από τα δέκα καλύτερα τραγούδια του 1958.
Ο Γιάννης Πουλόπουλος είχε χαθεί από την δισκογραφία τα τελευταία 20 χρόνια. Ο τελευταίος του δίσκος βγήκε το 1999, δηλαδή τον προηγούμενο αιώνα. Αυτό, όμως σε ελάχιστους έκανε έκπληξη.
Ακόμα και όσοι δεν τον ήξεραν προσωπικά, αλλά μόνο μέσα από τα τραγούδια του ήσαν βέβαιοι πως αυτό το πανέμορφο αγόρι με τα μελαγχολικά μάτια, που έκανε τα κοριτσόπουλα να στέκονται στα παράθυρα, προσμένοντας τον καλό τους, αγκαλιά με τα ραδιόφωνα, όλοι αυτοί καταλάβαιναν, πως ο Γιάννης Πουλόπουλος δεν ταίριαζε με την εποχή μας και την αισθητική της. Γιατί ερχόταν από μια εποχή που το τραγούδι δεν κυκλοφορούσε μέσα στη νύχτα «ημίγυμνο και καψουρεμένο». Ήταν ντυμένο με ευγένεια, ήθος, ευαισθησία.
Οι καλλιτέχνες έχουν το προνόμιο της Αθανασίας ακριβώς επειδή είναι πάντα μαζί μας, ακόμα κι όταν αναχωρήσουν. Ο Πουλόπουλος θα είναι πάντα παρών, να μας τραγουδά για τους ανομολόγητους έρωτες, που καλούν για μάρτυρα το φεγγάρι. Να δίνει ζωή στα Αγάλματα. Να μας θυμίζει ότι η ζωή είναι όμορφη, αρκεί να παίζει κάπου ένας παλιός φωνόγραφος. Να πληρώνει μαντολίνα για να νανουρίζουν και να γλυκοξυπνάνε την αγάπη μας. Να κυλά τα τσέρκια ή να σημαδεύει με διχάλες τις χοντρές κυρίες της γειτονιάς, για να κάνει την Μαρία να γελά.
Και να μας μιλά για τα χειλάκια των κοριτσιών που καίνε από το μεθύσι.
Και αποφασίζεις να ταξιδέψεις στην Τοσκάνη, σε ένα από τα πιο μαγευτικά τοπία του κόσμου. Και φτάνεις. Και μένεις αποσβολωμένος από την ομορφιά που απλώνεται γενναιόδωρα μπροστά σου.Και ύστερα περπατάς ανάμεσα στα κλήματα, τσιμπώντας κρυφά κάποιες ρώγες, που έχουν μείνει ατρύγητες, ξεχασμένες -μπορεί και περιφρονημένες. Και αφήνεις το βλέμμα σου να βυθίζεται στο πράσινο και το χρυσαφί των δαντελωτών αμπελώνων. Και ύστερα κατεβαίνεις στα κελάρια και μεθάς, πριν βάλεις καν γουλιά στο στόμα σου, από τις ζυμώσεις και τα χαρμάνια που «χύνονται» παντού και σε ζαλίζουν. Και περιμένεις υπομονετικά να σου ανοίξουν ένα Brunello για να το μοιραστείς με μια παρέα φασαριόζων Δανών που γνώρισες. Και ύστερα… Και ύστερα βγαίνει ο Sting. Και βρίσκεστε να τραγουδάτε όλοι μαζί. Every breath you take...
Η σεξπιρική ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας παραμένει διαχρονικά ένα από τα σπουδαιότερα ερωτικά δράματα και έχει εμπνεύσει δεκάδες ανθρώπους του θεάματος. Μια από τις πιο σημαντικές διασκευές αυτής της ιστορίας ήταν ασφαλώς το μιούζικαλ «Γουέστ Σάιντ Στόρι», που βασίστηκε στο θεατρικό του Άρθουρ Λόρεντς, με την μουσική επένδυση του Λέοναρντ Μπερνστάιν. Πρωτανέβηκε το 1957 στο Μπρόντγουέι και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης θεατρικής σκηνής στις ΗΠΑ. Για τον κεντρικό ρόλο του Τόνι είχε επιλεγεί αρχικά ο Τζέιμς Ντιν, ο οποίος, όμως σκοτώθηκε όταν διαμορφωνόταν το καστ, στο γνωστό, μοιραίο, αυτοκινητιστικό δυστύχημα.
Το 1955 ο Λόρεντς και ο Μπερνστάιν ανέθεσαν στον 25χρονο Στίβεν Σοντχάιμ να γράψει τους στίχους για τα τραγούδια και στον Τζερόμ Ρόμπινς τις χορογραφίες. Οι κριτικές ήταν ενθουσιώδεις και η ανταπόκριση του κοινού μεγάλη. Το έργο ανέβηκε για 732 παραστάσεις στο Μπρόντγουεϊ -σημαντικός αριθμός για εκείνη την εποχή- προτού ξεκινήσει τη μεγάλη διεθνή καριέρα του.
Από θεατρικό θαύμα μετατράπηκε σε παγκόσμια φρενίτιδα όταν μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τους σκηνοθέτες Ρόμπερτ Γουάιζ και Τζερόμ Ρόμπινς. Η ταινία σάρωσε τα όσκαρ (κέρδισε τις 10 από τις 11 υποψηφιότητες) και μερικά από τα τραγούδια που γράφηκαν έγιναν αληθινά μνημεία της μουσικής. Ένα από αυτά είναι η «Μαρία», που τραγούδησε ο Jimmy Bryant και έχει γνωρίσει άπειρες εκτελέσεις.
Μία από αυτές αποτελεί αληθινή αποθέωση. Είναι το 1990 και στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για το Μουντιάλ της Ιταλίας, οι διοργανωτές στήνουν μια από τις κορυφαίες συναυλίες όλων των εποχών. Οι τρεις μεγαλύτεροι σύγχρονοι τενόροι, ο Πλάθιντο Ντομίνγκο, ο Χοσέ Καρέρας και ο Λουτσιάνο Παβαρότι δίνουν μία μοναδική παράσταση στις «Θέρμες του Καρακάλα». Ανάμεσα στα τραγούδια που απαγγέλλουν ήταν και αυτό. Χρόνια Πολλά σε όλες και όλους.
Tο 1977, η πάντα αντισυμβατική Μαρίζα Κωχ πήρε την απόφαση να μελοποιήσει επτά συν ένα ποιήματα του Καββαδία. Τα επτά ήταν το Πούσι, η Αρμίδα, ο Μουσώνας, ο Σταυρός του Νότου, η Θεσσαλονίκη, το Νανούρισμα και το Μαραμπού. Αλλά αυτό που ξεχώρισε και έμεινε να ακούγεται ως τις μέρες μας ήταν το όγδοο.
«Η Φάτα Μοργκάνα», όπως διηγείται ο ίδιος ο Καββαδίας «είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει στη Σικελία, στο στενό, ή στη Νάπολη απόξω, νύχτα, τρεις η ώρα, και παρουσιάζει τρεις γυναίκες που χορεύουν στον ορίζοντα. Μετά σβήνει. Κρατά ένα δυο λεπτά, τρεις η ώρα τη νύχτα, πάντα την ίδια εποχή. Καμιά φορά μπορεί να είναι και ηλιακό φαινόμενο και να το βαστάει κάποιο σύννεφο και το παρουσιάζει μετά».
Φυσικά, για τον Καββαδία η «Φάτα Μοργκάνα» δεν είναι είναι ένα απλό μετεωρολογικό φαινόμενο: είναι τα πολλαπλά είδωλα και μορφές της Γυναίκας όπως την έβλεπε εκείνος: πότε Άγγελος και πότε Διάβολος, πότε Ηδονή και πότε Τιμωρία, πότε Μάνα και πότε Ερωμένη, πότε Σειρήνα Και πότε Μέδουσα. «Το Ένα, που δεν υπάρχει», όπως έλεγε (για κάποια άλλη περίπτωση, είναι αλήθεια) ο Καζαντζάκης
Από το 1977 μέχρι σήμερα η ερμηνεία της Μαρίζας Κοχ παραμένει σταθμός στην δισκογραφία. Γι αυτό και το τόλμημα των Final Act να καταπιαστούν και να διεμβολίσουν με έναν καινούργιο ήχο αυτό το κομψοτέχνημα συνιστούσε μια πρόκληση. Λένε πως σπάνια μια διασκευή μπορεί να ξεπεράσει την πρώτη εκτέλεση. Όμως στην περίπτωση των Final Act η εξαίρεση επιβεβαιώνει τον κανόνα. Επιβάτες σε ένα σκαρί τα μέλη της σπουδαίας κορινθιακής μπάντας και ο συγκλονιστικός Κώστας Θωμαΐδης, με το πελώριο εύρος της φωνής, πρώτη φορά σε ένα ηλεκτρικό τραγούδι, συναντούν τις τρεις Σειρήνες του Καββαδία, την δική τους Φάτα Μοργκάνα, στο έβγα της Διώρυγας. Κι αντί να τους μαγέψουν Εκείνες, είναι Αυτοί που τις δένουν στο κατάρτι με την μουσική τους...
Ο Ηλίας Ανδριόπουλος είναι μία εξέχουσα μορφή του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού που άκμασε σε μια εποχή (δεκαετίες 70 και 80) που το πολιτικό τραγούδι κυριαρχεί. Από νωρίς έδειξε το ενδιαφέρον του στους έλληνες ποιητές και γι αυτό ο πρώτος του δίσκος «Κύκλος Σεφερη», το 1976, ήταν ένα τόλμημα. Η επιτυχία τον ωθησε σε ένα δεύτερο, όταν μελοποίησε τραγούδια του Γκάτσου και του Μάνου Ελευθερίου και το 1984 κυκλοφόρησε ο δίσκος Προσανατολισμοί, ο οποίος περιλάμβανε τραγούδια από την ομότιτλη ποιητική συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη.
H ποίηση του Ελύτη είναι η ποίηση της θάλασσας και των ανέμων. Και η δική του θάλασσα δεν είναι ο ωκεανός, αλλά το ηλιόλουστο και φωτεινό Αιγαίο. Σε αυτήν υπάρχει η χαρά του ανθρώπου που ξυπνά την αυγή με τα δίχτυα του και είναι σίγουρος πως θα γυρίσει πίσω τραγουδώντας και φέρνοντας τα πιο ασημένια ψάρια. Κάθε στίχος του σού φέρνει στο μυαλό το Αιγαίο που οι παλιοί θαλασσινοί ονόμαζαν ως η «άσπρη θάλασσα» και η «χαρούμενη θάλασσα».
Αυτό ακριβώς είναι το «Τραγούδι του Αρχιπελάγους». Ένα τραγούδι για τον αγέρα, το κύμα, τα βότσαλα, τις ακρογιαλιές, τις αυλές των κάτασπρων σπιτιών, τα φουσκωμένα πανιά, τις άγκυρες στο βυθό. Ένα τραγούδι που ανεμίζει ο Ελύτης όρθιος σε μια κουπαστή, αμέριμνος και ευτυχισμένος. Όπως λέει και ο Σεφέρης «έχει κανείς την εντύπωση, όταν διαβάζει τα ποιήματά του, πως όλα αυτά τα αντικείμενα, όλα αυτά τα πλάσματα του Θεού και των ανθρώπων, δεν τα συναρμολόγησε κανείς, αλλά ήρθαν μόνα τους να μπουν σε μια μαγική τάξη και να γίνουν τραγούδι. Κάθεται σε μια γωνιά και καπνίζει ή παίζει τη φλογέρα του. Έπειτα από λίγο, ξαφνικά εμφανίζεται το ποίημα, χωρίς να ξέρεις καλά ποιος τα έχει γράψει…».
Ιδανικότερη ερμηνεύτρια για το τραγούδι αυτό από την Άλκηστις Πρωτοψάλτη δύσκολα θα μπορούσε να βρεθεί...
Υπήρξε μία από τις πιο τρυφερές και αισθαντικές φωνές της γενιάς της. Καμία και κανένας δεν είπε ποτέ καλύτερα τις μπαλάντες. Συμβόλισε το Νέο Κύμα την δεκαετία του 60 και του 70. Ξεκίνησε να γίνει ζωγράφος -και ίσως γινόταν αν δεν την άκουγε ο Γιώργος Παπαστεφάνου σε μια παρέα να τραγουδάει. Την άλλη μέρα την πήρε από το χέρι και την πήγε στον Πατσιφά, που μόλις είχε ανοίξει την ΛΥΡΑ.
Έκανε αίσθηση από την πρώτη στιγμή, με το υπέροχο «Μια φορά θυμάμαι», που σφράγισε την είσοδό της στο μουσικό στερέωμα (στίχοι Γ. Παπαστεφάνου – μουσική Γ. Σπανού). Στην συνέχεια όλοι οι δίσκοι που έκανε αποτέλεσαν μεγάλες επιτυχίες: το Romancero Gitano με τραγούδια του Μίκη σε ποίηση Λόρκα, το «Ένα καπέλο με τραγούδια», σε δική της μουσική και στίχους, όπου ξεχώρισε το «Καφενείο». Και λίγο αργότερα οι δυο έξοχοι δίσκοι με τον Λάκη Παπαδόπουλο στη μουσική και την Μαριανίνα Κριεζή στους στίχους («Περίπου» το 1984 και «Τσάι γιασεμιού» το 1985, όπου ξεχώρισαν τα «Ήσυχα βράδια».
Η συμμετοχή της στην «Τρίτη Ανθολογία» του Γιάννη Σπανού, το 1975, περιέχει το πιο αγαπημένο μου τραγούδι της: το μελοποιημένο ποίημα του Βύρωνα Λεοντάρη «Η ομίχλη μπαίνει από παντού στο σπίτι». Αυτό ήθελα να βάλω. Μετά θυμήθηκα πως έφυγε πριν από τρια χρόνια, σαν σήμερα, που είναι η παγκόσμια ημέρα γάτας. Και η Αρλέτα αγαπούσε τις γάτες
Τα περισσότερα παιδιά που γεννηθήκαμε τη δεκαετία του '60 και του '70 δεν πηγαίναμε διακοπές. Πα-ρα-θε-ρί-ζα-με.
Αυτό -συνήθως- σήμαινε πως η μητέρα με τα παιδιά έφευγαν απο το "κλεινόν άστυ" και ανέβαιναν σε ένα βουνό, για να πάρουν τον αέρα τους. Ο πατέρας, το πιο συχνά, έμενε στην πόλη γιατί ήταν δύσκολο να ακολουθήσει. Τουλάχιστον αυτό συνέβαινε με τους περισσότερους πατεράδες παιδιών που θυμάμαι εγώ και σιγουρα με τον δικό μου.
Δεν είχε θάλασσες όλη μέρα. Είχε φρέσκο γάλα απο κατσίκες, αλλά και τηγανίτες, αυγά μάτια, φρέσκο ψωμί, βούτυρα και μαρμελάδες. Περπατούσαμε στο δάσος και κάναμε κόντρες με αυγότσουφλα στα ρυάκια...
Ο παραθερισμός στα Τρίκαλα της Κορινθίας ήταν ένας must προορισμός για τις οικογένειες από την Κόρινθο εκείνα τα χρόνια. Κάποιες χρονιές βρέθηκα κι εγώ εκεί με την μητέρα μου και τα αδέρφια μου. Από όλες θυμάμαι πιο έντονα το καλοκαίρι του 1974, όταν έγινε η επιστράτευση κι ένας αλλόφρων Φώτης-πατέρας, 37 χρόνων τότε, ήρθε να μας μαζέψει άρον άρον -πριν μαζέψουν και τον ίδιο. Ευτυχώς για λίγες μέρες και όχι μακριά.
Έκτοτε πήγαμε κι άλλες φορές στα Τρίκαλα. Μέναμε στα ενοικιαζόμενα δωμάτια της οικογένειας Κορκάρη και τρώγαμε στην ομώνυμη ταβέρνα. Δεκάδες παιδιά να πηγαινο-ερχονται παίζοντας. Εκεί, σε μια γωνιά, αριστερά, όπως ανέβαινες από την αριστερή σκάλα, ο Κώστας, ο μεγαλύτερος γιος, είχε φτιάξει μία μικρή ερασιτεχνική disco, όπου πηγαίναμε τότε να χορέψουμε τα βράδια. Εκεί θυμάμαι ότι πρωτάκουσα το Enola Gay από ένα συγκρότημα που ακόμα και σήμερα δυσκολεύομαι να πω ποιο είναι και προτιμώ να τους λέω με τα αρχικά τους: ΟΜD.
Tο "Enola Gay" είναι ένα αντιπολεμικό τραγούδι από τη βρετανική synthpop μπάντα Orchestral Manoeuvres in the Dark (OMD) και περιλαμβάνεται στον δίσκο Organisation το 1980. Γράφτηκε από τον Andy McCluskey και αναφέρεται στον ατομικό βομβαρδισμό της Χιροσίμας την 6η Αυγούστου του 1945. Το περιοδικό NME το συμπεριλαμβάνει στα 100 καλύτερα τραγούδια της δεκαετίας του 1980, ενώ γενικότερα θεωρείται από τα μεγαλύτερα pop τραγούδια και είχε επιλεχθεί από το BBC, να ακουστεί κατά την τελετή έναρξης των Θερινών Ολυμπιακών αγώνων το 2012 στο Λονδίνο.
Όταν κυκλοφόρησε ως single λίγοι αντιλήφθηκαν τη σημασία και διάθεση του τραγουδιού. Μάλιστα πολλοί χαρακτήρισαν την μπάντα ως «ομοφυλόφιλη». Το BBC1 δεν επέτρεψε να παίζετε το τραγούδι, με φόβο ότι θα χρησιμέψει να διαφθείρει σεξουαλικά τα παιδιά. Ωστόσο έγινε μεγάλη διεθνής επιτυχία και πούλησε πάνω από 5 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως.
Το «Κούρεμα» είναι ένας από τους πιο τολμηρούς δίσκους του Σαββόπουλου, ταυτόχρονα τόσο παρεξηγημένος, όσο εύστοχος και ουσιαστικός.
Πρόκειται για έναν βαθιά πολιτικό δίσκο που μιλά για τους «Κωλοέλληνες», την (προφητεία;) για την «Αποτυχία της Αριστεράς» και τους «ανήλικους διαρκώς» «εκδρομείς του ‘60». Ωστόσο, ο Νιόνιος κατάφερε ταυτόχρονα με τον δηκτικό σχολιασμό της ελληνικής πραγματικότητας εκείνης της εποχής (1989) να χωρέσει ένα τόσο γλυκό και περιγραφικό «Καλοκαίρι», γεμάτο από προσδοκίες του μέλλοντος, εικόνες του παρόντος και μνήμες του παρελθόντος. Να περιγράψει τι σημαίνει καλοκαίρι για εμάς που ζούμε σε αυτό τον τόπο. «Καλοκαίρι», «με μισόκλειστες τις γρίλιες μεσημέρι», «με τη φέτα το καρπούζι στο ‘να χέρι», «καρεκλάκια, πετονιές μέσ’ το πανέρι». «Καλοκαίρι, μες τα κόκκινα της δύσης του ανατέλλει…».
Η Ρένα Κουμιώτη είναι μία απο τις μεγαλύτερες Ελληνίδες τραγουδίστριες και ασφαλώς η πιο υποτιμημένη. Δεν βρήκε ποτέ την αναγνώριση που άξιζε η μεταλλική της χροια που σε γέμιζε ηλεκτρισμό, όταν πρόσταζε να σταματήσουν του ρολογιού τους δείκτες, ή να αναψει το καινούργιο φεγγάρι για να φωτίσει το έρημο στενό. Η ίδια, ωστόσο, φώτισε με την παρουσία της τις μπουάτ την δεκαετία του '60, χτίζοντας φωλιές, σαν χελιδονάκι, στα μπαλκόνια μας.
Το 1972 συναντιέται (μαζί με τον Μιχάλη Βιολάρη) με τον σπουδαίο Λίνο Κόκκοτο, ο οποίος εκείνη την εποχή καταπιάνεται με τον ερωτικό Οδυσσέα Ελύτη και μας χαρίζουν όλοι μαζί έναν σπουδαίο δίσκο, το θαλασσινό τριφύλι, βασισμένο στους στίχους από τα Ρω του Έρωτα. Εκεί συναντάμε έναν απο τους πιο δροσερούς, καλοκαιρινούς και ερωτικούς Αύγουστους που γράφτηκαν ποτέ. Έναν Αύγουστο λουσμένο στην αστροφεγγιά.
Η εφημερίδα “Τα Νέα” έγραψε λίγο μετά την κυκλοφορία του δίσκου: “Ο Λίνος Κόκοτος που ο Ελύτης του εμπιστεύθηκε τη μελοποίηση των τραγουδιών του, έκανε ότι του γύρεψαν οι στίχοι: έγραψε μία μουσική όλο δροσιά και θάλασσα, μία μουσική ευχάριστη και ζεστή, πατώντας πάνω στα νησιώτικα, αλλά και στο λαϊκό τραγούδι.” Ο ίδιος ο συνθέτης θυμάται: "Όταν έπαιξα στον Ελύτη στο πιάνο τις τελευταίες μελωδίες από το δίσκο, εκείνος με χτύπησε στον ώμο και μου είπε: Μπράβο παιδί μου, έβγαλες ένα Αιγαίο και μία Ελλάδα όπως τα φανταζόμουν."
Οι στίχοι του Ελύτη, απλοί αλλά πάντα ιδιαίτεροι, είναι αφιερωμένοι και απόλυτα εστιασμένοι στο καλοκαίρι και στη θάλασσα.
Το 1967, λίγο πριν την δικτατορία, ο Μάνος Χατζιδάκις φεύγει για τη Νέα Υόρκη, μαζί με την Μελίνα, τον Ντασέν, την Δέσπω Διαμαντίδου, την Θεώνη Βαχλιώτη και άλλους πολλούς έλληνες. Ανεβάζουν στο Broadway την παράσταση “Ilya Darling” την θεατρική εκδοχή του «Ποτέ την Κυριακή». Όταν το έργο κατεβαίνει, τον Ιανουάριο του 1968, ύστερα από 320 παραστάσεις, μένουν ακόμα εκεί αφού δυνατότητα επιστροφής στην Ελλάδα των Συνταγματαρχών δεν υπάρχει.
(παρένθεση: Την ζωή αυτής της σπουδαίας παρέας, στην οποία στην συνέχεια προστέθηκε και ο Κούρκουλος, στην Αμερική περιγράφει σε ένα καταπληκτικό μυθιστόρημα - χρονικό ο Δημητρης Λυμπερόπουλος στο βιβλίο του «Μανχάταν – στον ίσκιο των γιγάντων». Αν το βρείτε πάρτε το, πιστέψτε με θα το ρουφήξετε).
Εκείνη την περίοδο ο Γκάτσος στέλνει μερικά ποιήματά του στον Χατζιδάκη και μέσα από αυτά γεννιέται μια συνεργασία από τις πιο επιτυχημένες των δύο φίλων. Η συνεργασία, μάλιστα, μετατρέπεται ουσιαστικά σε μια τριλογία αφού όλα τα ποιήματα που έγιναν τραγούδια δεν χωρούσαν σε έναν δίσκο κι έτσι χρειάστηκαν τρεις. Ο πρώτος ήταν το 1970 η «Επιστροφή» (με τη Γαλάνη και τον Μπιθικώτση) και ο τρίτος το 1976 η «Αθανασία» (με την Γαλάνη και τον Μητσιά). Ενδιαμέσως, το 1971 είχε κυκλοφορήσει ο δεύτερος δίσκος, «Της γης το Χρυσάφι» (πάλι με τη Γαλάνη και τον Μητσιά). Τα τραγούδια αυτού του δίσκου (την ενορχήστρωση του οποίου είχε αναλάβει ο Γιάννης Σπανός, αφού ο Χατζιδάκις ήταν στην Αμερική) γνώρισαν μεγάλη επιτυχία: «Η μικρή Ραλλού» είναι ένα από τα τραγούδια που έχει γνωρίσει τις περισσότερες επανεκτελέσεις, το «Άσπρο Περιστέρι» έκανε μια δεύτερη καριέρα με τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα και την ηχογράφησή του με μία ισραηλινή Φιλαρμονική. Αλλά εμένα μου αρέσει περισσότερο το «Κυκλαδίτικο» του Μητσιά ένα χαρούμενο τραγούδι, που μυρίζει Αιγαίο και καλοκαίρι, και που θέλει να σε κάνει να σηκωθείς να χορέψεις.
Ο Χατζιδάκις και ο Γκάτσος γνωρίστηκαν το 1939, όταν ο Μάνος ήταν 17 χρόνων και ο Νίκος 28. Για περισσότερα από 50 χρόνια ήταν αχώριστοι φίλοι. Έγραψαν μαζί περισσότερα από 150 τραγούδια και άλλαξαν για τα καλά την ελληνική μουσική σκηνή.
Το "κυκλαδίτικο" δεν είναι από τα μεγάλα τραγούδια τους -ούτε του Μητσιά, ούτε του Γκάτσου, ούτε φυσικά του Μάνου. Αλλά είναι ένα καλοκαιρινό τραγούδι που μυρίζει θάλασσα και Αιγαίο. Είναι ένα τραγούδι που το ακούς και θες να βουτήξεις τα πόδια σου. Για όσους είναι σε διακοπές, για όσους θα πάνε και για όσους ...δεν θα πάμε!
