Τα τραγούδια για τους μετανάστες έχουν συνδεθεί με τους αναστεναγμούς του Καζαντζίδη, πάνω στον πικρό λυγμό του Βίρβου. Αλλά εγώ προτιμώ τον δωρικό λόγο του Γιώργου Σκούρτη, όταν συνάντησε την καθαρή φωνή με την στεντόρεια άρθρωση του Λάκη Χαλκιά.
Ο σπουδαίος αυτός ερμηνευτής βρέθηκε το 1974, λίγες εβδομάδες πριν από την πτώση της Χούντας, με τον Γιάννη Μαρκόπουλο. Ο τελευταίος είχε πάρει στα χέρια του τους στίχους του Σκούρτη, που μιλούσαν για την δύσκολη ζωή στην ξενιτιά. Ο δίσκος ονομάστηκε «Μετανάστες» και είναι σταθμός στην δισκογραφία μας. Εκτός από τον Λάκη Χαλκιά, στον ίδιο δίσκο συμμετείχε και η Βίκι Μοσχολιού.
Τα τραγούδια ήταν στην πραγματικότητα ιστορίες του συγγραφέα Σκούρτη. Αποτελούσαν μέρος ενός αφιερώματος στους Έλληνες μετανάστες και εξέφραζαν τον πόνο και την πίκρα των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν από τον τόπο τους, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Αλλά περιέγραφαν και την αγωνία εκείνων που έμεναν πίσω, περιμένοντας το γυρισμό, όπως στο γράμμα της γιαγιάς στην μάνα στο συγκλονιστικό, μέσα στην λιτότητά του, «Μιλώ για τα παιδιά μου».
Στο τραγούδι του Μαρκόπουλου «Η φάμπρικα» ο Λάκης Χαλκιάς ερμηνεύει υποδειγματικά τους στίχους του Γιώργου Σκούρτη, περιγράφοντας παραστατικά τις εμπειρίες των γκασταρμπάιτερ, των Ελλήνων εργατών στις γερμανικές φάμπρικες. Είναι η σκληρή δουλειά για την επιβίωση, οι εργάτες-επιστάτες που επιβλέπουν άλλους εργάτες, η κουβέντα με το διπλανό που δεν επιτρέπεται γιατί δεν υπάρχει χρόνος (που είναι χρήμα) για χάσιμο. Ο ο άνθρωπος που αλλοτριώνεται και γίνεται μια μηχανή δίπλα σε μηχανές, ένας ανώνυμος αριθμός σε μια απρόσωπη, παραγωγική διαδικασία.
Η «Φάμπρικα» έχει περάσει στην γλώσσα μας ως «το εργοστάσιο». Αλλά η ρίζα της λέξης είναι το λατινικό faber, που είναι ο ξυλουργός και εν τέλει ο τεχνίτης. Τις φάμπρικες ύμνησε φυσικά ο Καζαντζίδης, αλλά ο πρώτος που τις έβαλε στο τραγούδι ήταν ο Βασίλης Τσιτσάνης στο περίφημο «Σφυρίζει η φάμπρικα», που για πολλούς είναι και ένας ύμνος της εργατικής τάξης (πιο γνωστό και ως «Γεια σου περήφανη κι αθάνατη εργατιά», από το ρεφρέν του).
Στον Μαρκόπουλο ο Σκούρτης έδωσε και άλλα τραγούδια που εντάχθηκαν σε δίσκους του. ένα από τα πιο εμβληματικά είναι φυσικά το "Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί".
Στίχους του Γιώργου Σκούρτη μελοποίησαν και πολλοί άλλοι μεγάλοι συνθέτες, όπως οι Σταύρος Ξαρχάκος, Δήμος Μούτσης ("Ε, ρε κοροϊδία" με την Πρωτοψάλτη), Γιάννης Ζουγανέλης ("Εγώ δεν θέλω γιατρικά γιατί έχω φίλους" με την έξοχη Ελένη Δήμου), Γιάννης Σπυρόπουλος-Μπάχ, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιώργος Κατσαρός, Μίμης Πλέσσας
*Στη μνήμη του Γιώργου Σκούρτη, που έφυγε στις 18 Νοέμβρη 2018 έχοντας ολοκληρώσει ένα σπουδαίο ταξίδι στην πεζογραφία και στο θέατρο, που κράτησε περισσότερο από σαράντα χρόνια...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου