Το "Εμπάργκο" του Θάνου στο ΚΚΕ για τον Πουλαντζά

«Σε παίρνει για ταξίδι μια σειρήνα
και μια πικρία μας ματώνει ανείπωτη.
Tη σκοτεινή σου μελετάμε πείνα
καχύποπτοι, ανύποπτοι και ύποπτοι…»

Γράφει ο Πάνος Περιβολάρης

 

Όταν φέρνω στο μυαλό μου το έργο του Θάνου Μικρούτσικου, οι πρώτες σκέψεις με οδηγούν στη σπουδή του επάνω στον ποιητή Νίκο Καββαδία. Η καρμική του, όμως, συνάντηση με τον «ποιητή που υποδυόταν τον στιχουργό», όπως έλεγε ο ίδιος για τον Άλκη Αλκαίο (κατά κόσμον Βαγγέλη Λιάρο), μάς χάρισε, μεταξύ άλλων, ένα δίσκο-σταθμό!

Το 1982 κυκλοφορεί το «Εμπάργκο», μια ολοκληρωμένη εργασία πάνω σε λόγια του Αλκαίου. Η επιλογή έγινε μέσα από περισσότερα από πενήντα μελοποιημένα ποιήματα, πράγμα που εξηγεί σε ένα βαθμό και την διαχρονικότητα του έργου. Από το Εμπάργκο λάτρεψα το εμβληματικό «Κακοήθες μελάνωμα», με την συγκλονιστική ερμηνεία του ίδιου του Θάνου. Ο Αλκαίος είχε χάσει τη μητέρα του από κακόηθες μελάνωμα και αυτό ήταν κάτι που τον καθόρισε. Το τραγούδι, όμως, αφιερώθηκε στον Νίκο Πουλατζά για λόγους συμβολισμού.

 Ο Θάνος Μικρούτσικος αναφέρει…

 «Θεωρούσα και θεωρώ τον Νίκο Πουλαντζά ως ένα μεγάλο διανοητή της Αριστεράς, κυρίως σε θέματα που επεξεργάστηκε σε σχέση με το κράτος. Θυμάμαι πολύ έντονα ότι τότε μας απασχολούσε πάρα πολύ η έννοια του κράτους, γιατί ακριβώς είχαμε δει όλες τις αγκυλώσεις του Σοβιετικού κράτους. 

Εγώ εντυπωσιάστηκα, σοκαρίστηκα, από το γεγονός – δεν ξέρω αν είναι η απόλυτη αλήθεια– ότι αγκάλιασε τα βιβλία του και έπεσε μαζί μ’ αυτά κάτω. Αν αυτό είναι αληθές, σημαίνει ότι και ο ίδιος είχε δει ένα αδιέξοδο, αλλιώς δεν εξηγείται αυτή η χειρονομία.
Εκείνη την περίοδο ήμουν ιδιαίτερα στεναχωρημένος από τον θάνατο του Πουλαντζά, με είχε σοκάρει. Εξοργίστηκα όταν διάβασα στον Ριζοσπάστη δύο φράσεις μόνο, σε μια μέσα σελίδα, λίγο πάνω λίγο κάτω από την είδηση ότι είχε ακριβύνει το ζαμπόν και το κεφαλοτύρι, ότι «χθες αυτοκτόνησε στο Παρίσι ο Νίκος Πουλαντζάς» ή κάτι τέτοιο. Αυτή ήταν, σε μόλις δύο γραμμές, η αναγγελία του θανάτου ενός μεγάλου διανοητή, ενός από τους μεγαλύτερους διανοητές του μαρξισμού στον κόσμο. Αμέσως, ως μέλος του ΚΚΕ, έκρινα σκόπιμο και του αφιέρωσα το «Κακόηθες Μελάνωμα». Αυτό θεωρήθηκε αδιανόητο. Ήταν όμως μια πράξη συνειδητή, αποτέλεσμα της φοβερής εκτίμησης που έτρεφα για τον Νίκο Πουλαντζά αλλά και της αδυναμίας μου να παρακολουθήσω αυτή την αντίληψη που κυριαρχούσε στην Αριστερά και ιδιαίτερα στο ΚΚΕ. Την αφιέρωση στον Πουλαντζά την ανακοίνωσα, σε συμφωνία με τον Άλκη Αλκαίο, στις τέσσερις συναυλίες που έδωσα το 1980 στο Φεστιβάλ Αθηνών...».