Κυκλαδίτικο: Οι μυρωδιές του Αιγαίου στη Νέα Υόρκη

 Το 1967, λίγο πριν την δικτατορία, ο Μάνος Χατζιδάκις φεύγει για τη Νέα Υόρκη, μαζί με την Μελίνα, τον Ντασέν, την Δέσπω Διαμαντίδου, την Θεώνη Βαχλιώτη και άλλους πολλούς έλληνες. Ανεβάζουν στο Broadway την παράσταση “Ilya Darling” την θεατρική εκδοχή του «Ποτέ την Κυριακή». Όταν το έργο κατεβαίνει, τον Ιανουάριο του 1968, ύστερα από 320 παραστάσεις, μένουν ακόμα εκεί αφού δυνατότητα επιστροφής στην Ελλάδα των Συνταγματαρχών δεν υπάρχει.

(παρένθεση: Την ζωή αυτής της σπουδαίας παρέας, στην οποία στην συνέχεια προστέθηκε και ο Κούρκουλος, στην Αμερική περιγράφει σε ένα καταπληκτικό μυθιστόρημα - χρονικό ο Δημητρης Λυμπερόπουλος στο βιβλίο του «Μανχάταν – στον ίσκιο των γιγάντων». Αν το βρείτε πάρτε το, πιστέψτε με θα το ρουφήξετε).

Εκείνη την περίοδο ο Γκάτσος στέλνει μερικά ποιήματά του στον Χατζιδάκη και μέσα από αυτά γεννιέται μια συνεργασία από τις πιο επιτυχημένες των δύο φίλων. Η συνεργασία, μάλιστα, μετατρέπεται ουσιαστικά σε μια τριλογία αφού όλα τα ποιήματα που έγιναν τραγούδια δεν χωρούσαν σε έναν δίσκο κι έτσι χρειάστηκαν τρεις.
Ο πρώτος ήταν το 1970 η «Επιστροφή» (με τη Γαλάνη και τον Μπιθικώτση) και ο τρίτος το 1976 η «Αθανασία» (με την Γαλάνη και τον Μητσιά). Ενδιαμέσως, το 1971 είχε κυκλοφορήσει ο δεύτερος δίσκος, «Της γης το Χρυσάφι» (πάλι με τη Γαλάνη και τον Μητσιά). Τα τραγούδια αυτού του δίσκου (την ενορχήστρωση του οποίου είχε αναλάβει ο Γιάννης Σπανός, αφού ο Χατζιδάκις ήταν στην Αμερική) γνώρισαν μεγάλη επιτυχία: «Η μικρή Ραλλού» είναι ένα από τα τραγούδια που έχει γνωρίσει τις περισσότερες επανεκτελέσεις, το «Άσπρο Περιστέρι» έκανε μια δεύτερη καριέρα με τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα και την ηχογράφησή του με μία ισραηλινή Φιλαρμονική. Αλλά εμένα μου αρέσει περισσότερο το «Κυκλαδίτικο» του Μητσιά ένα χαρούμενο τραγούδι, που μυρίζει Αιγαίο και καλοκαίρι, και που θέλει να σε κάνει να σηκωθείς να χορέψεις.

Ο Χατζιδάκις και ο Γκάτσος γνωρίστηκαν το 1939, όταν ο Μάνος ήταν 17 χρόνων και ο Νίκος 28. Για περισσότερα από 50 χρόνια ήταν αχώριστοι φίλοι. Έγραψαν μαζί περισσότερα από 150 τραγούδια και άλλαξαν για τα καλά την ελληνική μουσική σκηνή.

Το "κυκλαδίτικο" δεν είναι από τα μεγάλα τραγούδια τους -ούτε του Μητσιά, ούτε του Γκάτσου, ούτε φυσικά του Μάνου. Αλλά είναι ένα καλοκαιρινό τραγούδι που μυρίζει θάλασσα και Αιγαίο. Είναι ένα τραγούδι που το ακούς και θες να βουτήξεις τα πόδια σου. Για όσους είναι σε διακοπές, για όσους θα πάνε και για όσους ...δεν θα πάμε!