Όταν η "Δίκοπη Ζωή" γράφτηκε με μια τσίχλα για δόντι

 

«Γιατί ποτέ δεν ήταν ποιητές,
το χώμα που πατούν να προσκυνούνε»

Το 1977 ο Μάνος Ελευθερίου εμπιστεύεται στον Θάνο Μικρούτσικο μια σειρά από ποιήματα με έντονο πολιτικό πρόσημο, αναγνωρίζοντας στον συνθέτη τη δημιουργική ικανότητα που είχε αναστατώσει την Ελλάδα με τα «Πολιτικά Τραγούδια» και την «Καντάτα για τη Μακρόνησο». Οι δυο άντρες κάθονται, διαλέγουν 13 από αυτά και γεννάνε τα «Τροπάρια για Φονιάδες».

Ο Μικρούτσικος θα δώσει τα τραγούδια στην Μαρία Δημητριάδη και στον Γιώργο Μεράντζα, με τους οποίους είχε μόλις ολοκληρώσει έναν άλλον σπουδαίο πολιτικό δίσκο, το «Φουέντε Οβεχούνα», βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό αριστούργημα του Λόπεζ Δε Βέγα. Η ηχογράφηση έγινε με πολλές περιπέτειες. Ενώ κόντευε να ολοκληρωθεί η εγγραφή -και μάλιστα χωρίς κανένα λάθος- έπεσε ένας κεραυνός και κόπηκε το ρεύμα. Έτσι αναγκάστηκαν να ξαναγράψουν το τραγούδι από την αρχή. Ο ίδιος ο Μεράντζας είχε σπάσει την προηγούμενη μέρα το δόντι του και περίμενε να γίνει η θήκη για να την τοποθετήσει ο οδοντίατρος. Τελικά, για να μην ψευδίζει κατά την ηχογράφηση, του έβαλαν μία …τσίχλα στο κενό που είχε δημιουργηθεί.

Από όλο τον δίσκο, η «Δίκοπη Ζωή» ξεχώρισε αμέσως, με την ερμηνεία του Μεράντζα να σκεπάζει και την δύναμη του στίχου και την δύναμη της μουσικής. Αυτό το κατάλαβαν πρώτοι ο συνθέτης και ο στιχουργός.

Ο Μάνος Ελευθερίου ένα βράδυ που είχαν μαζευτεί όλοι οι μεγάλοι ερμηνευτές του ελληνικού τραγουδιού (Νταλάρας, Γαλάνη, Αλεξίου και άλλοι) που έχουν τραγουδήσει τα τραγούδια τους είπε: «Είμαι τυχερός γιατί τα τραγούδια μου τα είπατε όλοι εσείς που είσαστε μεγάλοι ερμηνευτές. Αλλά υπάρχει ένας εδώ, ανάμεσά σας, που με την ερμηνεία του έφτασε τον μύθο, ο Γιώργος Μεράντζας στην Δίκοπη Ζωή». Ενώ ο Μικρούτσικος είπε κάποτε: «Δεν υπάρχει αυτή η ερμηνεία. Αυτό το τραγούδι γράφτηκε σα να το τραγούδαγε εκεί στην Ήπειρο και το ’φερε στην Αθήνα, το ’φερε στα χρόνια του ΄70…».

Ήταν όμως η μουσική ευφυΐα του Μικρούτσικου που οδήγησε τον Μεράντζα να πετύχει αυτή την συγκλονιστική ερμηνεία. Γνωρίζοντας ο Θάνος πως τα μουσικά ακούσματα του συνεργάτη του ήταν τα ηπειρώτικα, έστησε το τραγούδι σε ρυθμό ¾, όπως είναι τα σπουδαία ηπειρώτικα τραγούδια. Κι αν το ακούσετε τώρα θα δείτε πως πίσω του κρύβεται επιμελώς ένα …τσάμικο.